Ακράτεια ούρων
Ακράτεια ούρων: Ενημερωθείτε για τρόπους θεραπείας και αντιμετώπισης της πάθησης
Ακράτεια ούρων ορίζεται οποιαδήποτε μη ηθελημένη ακούσια απώλεια ούρων. Μπορεί να οφείλεται σε παράγοντες αύξησης της ενδοκοιλιακής πίεσης, όπως ο βήχας, το γέλιο και η άρση βάρους. Μπορεί ακόμα να συμβεί και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή και μετά από αυτήν, καθώς και σε άτομα με αυξημένο σωματικό βάρος. Ο επιπολασμός της ακράτειας ούρων αυξάνεται με την ηλικία. Πρόκειται για ένα κοινό πρόβλημα που επηρεάζει άτομα όλων των ηλικιών και φύλων και μάλιστα σύμφωνα με την Αμερικανική Ουρολογική Εταιρεία, το ένα τέταρτο έως το ένα τρίτο των ανδρών και γυναικών στις Ηνωμένες Πολιτείες εμφανίζουν ακράτεια ούρων κάποια στιγμή στη ζωή τους. Η ακράτεια ούρων είναι πιο συχνή στις γυναίκες παρά στους άνδρες. Εκτιμάται ότι το 30% των γυναικών ηλικίας 30-60 ετών υποφέρουν από αυτό, σε σύγκριση με το 1,5-5% των ανδρών.
Η ακράτεια ούρων χωρίζεται σε τρεις γενικούς τύπους
Ακράτεια από προσπάθεια: Η ακράτεια από προσπάθεια προκαλείται ύστερα από ορισμένους τύπους σωματικής δραστηριότητας όπως για παράδειγμα ύστερα από βήχα, φτέρνισμα, γέλιο και άρση βάρους. Οι δραστηριότητες αυτές αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση και έτσι σε περιπτώσεις αδύναμου πυελικού εδάφους, ο σφηγκτηριακός μηχανισμός της ούρησης κρίνεται ανεπαρκής με αποτέλεσμα την ακούσια μη ηθελημένη απώλεια ούρων. Τέλος, πρόκειται για ένα τύπο ακράτειας που εμφανίζεται πιο συχνά στις γυναίκες και μπορεί να προκληθεί από τον τοκετό, την εμμηνόπαυση ή από αδύναμους μύες στην περιοχή του πυελικού εδάφους.
Επιτακτική ακράτεια: Η επιτακτική ακράτεια εμφανίζεται όταν η επιθυμία για ούρηση είναι έντονη και ξαφνική και το άτομο αδυνατεί να φτάσει εγκαίρως στην τουαλέτα. Ο συγκεκριμένος τύπος ακράτειας μπορεί να προκληθεί από νευρολογική πάθηση, φλεγμονή της ουροδόχου κύστης είτε από υπερδραστήριους μύες της περιοχής του πυελικού εδάφους.
Ακράτεια από υπερπλήρωση: Η ακράτεια από υπερπλήρωση παρουσιάζεται όταν δεν αδειάζει εντελώς η ουροδόχος κύστη κατά την ούρηση. Έπειτα, μερικά από τα υπολειπόμενα ούρα μπορεί να διαρρεύσουν από την ουροδόχο κύστη χωρίς την θέληση του ατόμου.
Μεικτή ακράτεια: Η μεικτή ακράτεια αποτελεί ένα συνδυασμό της επιτακτικής ακράτειας και της ακράτειας από προσπάθεια.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Η συμπτωματολογία της ακράτειας ούρων ποικίλει και εξαρτάται από τη βαρύτητα της πάθησης. Ωστόσο, τα κυριότερα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Διαφυγή ούρων κατά των βήχα, το φτέρνισμα, το γέλιο ή την άσκηση
- Αίσθηση ξαφνικής, ανεξέλεγκτης παρόρμησης για ούρηση
- Συχνοουρία
- Ούρηση κατά τον ύπνο
- Ξύπνημα πολλές φορές την νύχτα για ούρηση
Ποια είναι τα αίτια της ακράτειας ούρων;
Τα κύρια αίτια της ακράτειάς ούρων είναι:
- Εγκυμοσύνη και τοκετός: Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η μήτρα πιέζει την κύστη και μπορεί να προκαλέσει ακράτεια. Ο κολπικός τοκετός σε πολλές περιπτώσεις ενδέχεται να διατείνει και να αποδυναμώσει τους μύες που υποστηρίζουν τον έλεγχο της ουροδόχου κύστης.
- Εμμηνόπαυση: Κατά την εμμηνόπαυση τα επίπεδα οιστρογόνων μειώνονται με αποτέλεσμα ο κολπικός ιστός γίνεται πιο λεπτός. Σύμφωνα με πολλές μελέτες αυτό συμβαίνει και στους ιστούς της ουρήθρας που μεταφέρει τα ούρα από την ουροδόχο κύστη στο εξωτερικό του σώματος.
- Λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος: Οι ουρολοιμώξεις πολύ συχνά μπορεί να προκαλέσουν προσωρινή ακράτεια.
- Φάρμακα: Ορισμένα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των διουρητικών μπορεί να προκαλέσουν ακράτεια ούρων.
- Δυσκοιλιότητα: Η δυσκοιλιότητα μπορεί να οδηγήσει σε ενσφηνωμένα κόπρανα, τα οποία ασκούν μεγαλύτερη πίεση στην ουροδόχο κύστη με αποτέλεσμα την ακούσια διαφυγή ούρων.
- Νευρική βλάβη: Ακράτεια μπορεί να προκληθεί από οποιαδήποτε ασθένεια ή τραυματισμό που επηρεάζει τα νεύρα που ελέγχουν την ουροδόχο κύστη.
- Όγκοι του ουροποιητικού συστήματος
- Παρενέργειες της υστερεκτομής (χειρουργική αφαίρεση της μήτρας).
- Η υπερβολική κατανάλωση διουρητικών: Η καφεΐνη (π.χ. από καφέ, τσάι, αναψυκτικά και ενεργειακά ποτά), η βιταμίνη C και η σοκολάτα μπορούν όλα να διεγείρουν την παραγωγή ούρων, προκαλώντας ή επιδεινώνοντας τα συμπτώματα της ακράτειας ούρων.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;
Οι παράγοντες κινδύνου ποικίλλουν ανάλογα με τη συγκεκριμένη διαταραχή του ουροποιητικού συστήματος. Οι κοινοί παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:
Φύλο: Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν ακράτεια ούρων από προσπάθεια λόγω της δομής του ουροποιητικού συστήματος και των αναπαραγωγικών οργάνων.
Ηλικία: Η γήρανση και η εμμηνόπαυση ενδέχεται να αλλάξουν τη δύναμη των μυών και να μειώσουν την χωρητικότητα της κύστης , επιτείνοντας έτσι την πιθανότητα ακράτειας.
Σωματικό βάρος: Το υπερβολικό βάρος αυξάνει την πίεση στην ουροδόχο κύστη και έτσι αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης μη ηθελημένης απώλειας ούρων.
Κάπνισμα: Το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης πολλών ιατρικών καταστάσεων, συμπεριλαμβανομένης και της ακράτειας ούρων.
Για να ρωτήσετε για το πρόβλημά σας ή για να κλείσετε ραντεβού με τον
Εξειδικευμένο Φυσικοθεραπευτή Αντώνιο Ν. Αδρασκέλα καλλέστε μας
Ποια είναι η πρόληψη της ακράτειας ούρων;
Σε ορισμένες περιπτώσεις δεν μπορούν να αποτραπούν ορισμένοι τύποι ακράτειας ούρων, καθώς η κατάσταση προκαλείται συχνά από κάτι άλλο, όπως η εγκυμοσύνη. Σε πολλές περιπτώσεις ωστόσο, μπορεί να μειωθεί ο κίνδυνος ακράτειας των ούρων αποφεύγοντας τις λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, μαθαίνοντας και αποφεύγοντας κοινές αιτίες ακράτειας. Πιο συγκεκριμένα, στην πρόληψη της ακράτειας συμβάλλουν:
- Οι ασκήσεις Kegel και άλλες ασκήσεις για την ενίσχυση των μυών της ουροδόχου κύστης και του πυελικού εδάφους.
- H διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους.
- Η διακοπή του καπνίσματος.
- Η αποφυγή τροφών και ποτών που προκαλούν ακράτεια ούρων, όπως ποτά με καφεΐνη, σοκολάτα, πικάντικα τρόφιμα και όξινα τρόφιμα.
- Η τακτική ιατρική παρακολούθηση.
- Η αναζήτηση θεραπείας για λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, δυσκοιλιότητα και άλλες καταστάσεις που μπορεί να συμβάλλουν στην ανάπτυξη ακράτειας ούρων.
Τι περιλαμβάνει η φυσικοθεραπευτική προσέγγιση της ακράτειας ούρων;
Η φυσικοθεραπεία πυελικού εδάφους αποτελεί θεραπεία πρώτης γραμμής για την αντιμετώπιση της ακράτειας ούρων καθώς αποτελεί μια μη επεμβατική μέθοδο που αποσκοπεί στην άμεση διαχείριση της ακράτειας ούρων ενισχύοντας τους μύες του πυελικού εδάφους, οι οποίοι υποστηρίζουν την ουροδόχο κύστη και ελέγχουν τη ροή των ούρων. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω των ασκήσεων επανεκπαίδευσης των μυών του πυελικού εδάφους (ασκήσεις Kegel), οι οποίες περιλαμβάνουν τη σύσπαση και χαλάρωση των μυών του πυελικού εδάφους, πάντα σε με την σωστή καθοδήγηση ενός εξειδικευμένου φυσικοθεραπευτή με σκοπό τα βέλτιστα θεραπευτικά οφέλη προς τον ασθενή. Άλλες τεχνικές περιλαμβάνουν την βιοανάδραση (biofeedback), την ηλεκτρική διέγερση (EMS) καθώς και την εκπαίδευση της ουροδόχου κύστης.
Πιο συγκεκριμένα, η τεχνική της βιοανάδρασης περιλαμβάνει τη χρήση ειδικού ηλεκτροδίου με σκοπό την παρακολούθηση της δραστηριότητας των μυών του πυελικού εδάφους και την παροχή οπτικής και ακουστικής ανατροφοδότησης στο άτομο. Έτσι, ο ασθενής μαθαίνει μαζί με την συμβολή του φυσικοθεραπευτή του να συσπά μόνο τους συγκεκριμένους μύες του πυελικού εδάφους, οδηγώντας έτσι σε βέλτιστα θεραπευτικά αποτελέσματα.
Η ηλεκτρική διέγερση περιλαμβάνει τη χρήση μιας μικρής συσκευής για την τόνωση των μυών του πυελικού εδάφους με ηλεκτρικές ώσεις, συμβάλλοντας στην ενίσχυση των μυών του πυελικού εδάφους και στη βελτίωση του ελέγχου της ουροδόχου κύστης.
Ο υπέρηχος πραγματικού χρόνου αποτελεί μια μη επεμβατική θεραπευτική επιλογή για την ακράτεια ούρων καθώς ο ασθενής μπορεί σε πραγματικό χρόνο να παρακολουθεί την κινητικότητα των μυών του πυελικού του εδάφους. Στόχος του υπερήχου πραγματικού χρόνου είναι η βελτίωση της δύναμης και του συντονισμού των μυών του πυελικού εδάφους. Η θεραπεία με υπερήχους είναι γενικά ανεκτή και έχει σχεδόν μηδενικές παρενέργειες, καθιστώντας την μια ασφαλή και ελκυστική επιλογή για όλους τους ασθενείς.
Η εξωσωματική μαγνητική διέγερση είναι μια καινοτόμα μη επεμβατική και πολλά υποσχόμενη θεραπεία για ασθενείς με ακράτεια ούρων.Η θεραπεία περιλαμβάνει τη χρήση ενός μαγνητικού πεδίου με σκοπό την ενδυνάμωση των μυών που είναι υπεύθυνοι για τον έλεγχο της εγκράτειας των ούρων, βελτιώνοντας τη δύναμη και τον συντονισμό αυτών των μυών. Η θεραπεία με εξωσωματική μαγνητική διέγερση μέσα σε λίγες μόνο θεραπείες μπορεί να μειώσει σημαντικά τη συχνότητα και τη σοβαρότητα των επεισοδίων ακράτειας. Ακόμα, πρόκειται για μια θεραπεία ανώδυνη, χωρίς να χρειάζεται ο ασθενής να αφαιρεί τα ρούχα του και, καθιστώντας την μια ασφαλή και ελκυστική επιλογή για ασθενείς που δεν έχουν ανταποκριθεί καλά σε άλλες θεραπείες.
Η εκπαίδευση της ουροδόχου κύστης περιλαμβάνει τον προγραμματισμό τακτικών ουρήσεων και τη σταδιακή αύξηση του χρόνου μεταξύ των ουρήσεων. Πρόκειται για μια τεχνική που συμβάλλει στην επανεκπαίδευση της ουροδόχου κύστης ώστε να συγκρατεί τα ούρα για μεγαλύτερες περιόδους και να μειώσει τη συχνότητα των επεισοδίων ακράτειας.
Τι περιλαμβάνει η χειρουργική αντιμετώπιση;
Στην περίπτωση που αποτύχει η συντηρητική αντιμετώπιση, καθώς και στις περιπτώσεις σοβαρής ακράτειας, τότε λαμβάνει χώρα η χειρουργική αντιμετώπιση του προβλήματος. Θεραπεία εκλογής για την αντιμετώπιση της ακράτειας από προσπάθεια θεωρείται, σήμερα, η τοποθέτηση κάτω από την ουρήθρα κολπικής ταινίας χωρίς τάση. Η ταινία αυτή μπορεί να είναι φτιαγμένη από φυσικό ή τεχνητό υλικό. Στο 80-90% των περιπτώσεων, θεραπεύεται η ακράτεια.
Πιθανές παρενέργειες περιλαμβάνουν την υποτροπή και αλλαγές στην ούρηση. Ακόμα, η τοποθέτηση ταινίας κάτω από την ουρήθρα χρησιμοποιείται τα τελευταία χρόνια και στην αντρική ακράτεια κατά την προσπάθεια, κυρίως ύστερα από προστατεκτομή. Τέλος, σε περιπτώσεις σοβαρής βλάβης του σφιγκτήρα, η πιο αποτελεσματική λύση είναι η τοποθέτηση τεχνητού σφιγκτήρα. Ο τεχνητός σφιγκτήρας συνήθως χρησιμοποιείται σε άντρες με ακράτεια ύστερα από επέμβαση στον προστάτη.
Τι περιλαμβάνει η φαρμακευτική αντιμετώπιση;
Η αντιμετώπιση της ακράτειας από έπειξη είναι κατά κύριο λόγο φαρμακευτική. Στις μέρες μας υπάρχουν ειδικά φάρμακα που σταματούν τις ακούσιες συσπάσεις της κύστης. Τα φάρμακα αυτά ονομάζονται αντιχολινεργικά.
Τι είναι ο νευροερεθισμός;
Ο νευροερεθισμός αποτελεί μια τεχνική που τροποποιεί τη λειτουργία των νεύρων της κύστης, με τη διοχέτευση ρεύματος στη σπονδυλική στήλη από μία μπαταρία που εμφυτεύεται στον γλουτό. Η αποτελεσματικότητα της θεραπείας αυτής κυμαίνεται σε ποσοστό 70%.
Συμπερασματικά, η ακράτεια ούρων αποτελεί μια συχνή πάθηση που μπορεί να αντιμετωπιστεί σε μια πληθώρα περιπτώσεων με την εξειδικευμένη φυσικοθεραπεία πυελικού εδάφους. Η ενδυνάμωση των μυών του πυελικού εδάφους μέσω ασκήσεων και άλλων τεχνικών μπορεί να βελτιώσει τον έλεγχο της κύστης και να μειώσει τη συχνότητα των επεισοδίων ακράτειας. Οι βαριές μορφές της πάθησης θεραπεύονται χειρουργικά από εξειδικευμένο ουρολόγο.
Η Φυσικοθεραπεία Πυελικού εδάφους μπορεί να πραγματοποιηθεί ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενή είτε κατ΄οίκον έιτε στην Κλινική Laser Surgery όπου λειτουργεί εξειδικευμένο τμήμα φυσικοθεραπείας πυελικού εδάφους. Στο πρότυπο τμήμα φυσικοθεραπείας εφαρμόζονται όλες οι σύγχρονες φυσικοθεραπευτικές τεχνικές όπως, η ηλεκτροθεραπεία, η βιοανάδραση (biofeedback), η εξωσωματική μαγνητική διέγερση, ο υπέρηχος πραγματικού χρόνου, τα κρουστικά κύματα και οι ασκήσεις Kegel. Η Κλινική Laser Surgery βρίσκεται στην Αθήνα και είναι εύκολα προσβάσιμη με όλα τα μέσα.