Ριζική προστατεκτομή
Ριζική προστατεκτομή και φυσικοθεραπεία πυελικού εδάφους: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε
Σύμφωνα με πολλές μελέτες ο καρκίνος του προστάτη είναι ο δεύτερος πιο συχνός τύπος καρκίνου στους άνδρες μετά τον καρκίνο του πνεύμονα. Η ριζική προστατεκτομή είναι μια αναγνωρισμένη και αποτελεσματική μέθοδος θεραπείας για την αντιμετώπιση του καρκίνου του προστάτη. Ειδικότερα, η ριζική προστατεκτομή περιλαμβάνει την αφαίρεση ολόκληρου του προστάτη μεταξύ της ουρήθρας και της ουροδόχου κύστης και εκτομή των σπερματοδόχων κυστιδίων. Ο κύριος στόχος της χειρουργικής επέμβασης είναι η θεραπεία νεοπλασματικής νόσου. Ωστόσο, παρενέργειες όπως η ακράτεια ούρων και η στυτική δυσλειτουργία μπορεί να μειώσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Η ακράτεια ούρων αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα υγείας που φέρει σωματικές, κοινωνικές και οικονομικές προεκτάσεις τόσο για τους ασθενείς όσο και για την ευρύτερη κοινότητα. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για μια κατάσταση που περιορίζει την καθημερινή δραστηριότητα λόγω ακούσιας απώλειας ούρων, επηρεάζοντας αρνητικά τις σεξουαλικές και διαπροσωπικές σχέσεις, τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις αλλά και την γενικότερη ψυχική ευεξία του ατόμου. Ενοχοποιητικοί παράγοντες ανάπτυξης ακράτειας ούρων ύστερα από ριζική προστατεκτομή αποτελούν η ηλικία καθώς και η αμφοτερόπλευρη νευροαγγειακή εκτομή. Παρά τη βελτίωση των χειρουργικών μεθόδων και τη χρήση σύγχρονων τεχνικών, καθώς και τη φαρμακευτική θεραπεία, το πρόβλημα της ακράτειας ούρων σε άτομα μετά από επεμβάσεις ριζικής προστατεκτομής δεν έχει εξαλειφθεί μέχρι στιγμής.
Τι περιλαμβάνει η φυσικοθεραπεία πυελικού εδάφους ύστερα από ριζική προστατεκτομή;
Η φυσικοθεραπεία πυελικού εδάφους αποτελεί θεραπεία πρώτης γραμμής στην αντιμετώπισης της ακράτειας ούρων έπειτα από ριζική προστατεκτομή. Πιο συγκεκριμένα, αρχικά πραγματοποιείται προσεκτική και λεπτομερειακή λήψη ιατρικού ιστορικού. Έπειτα, ο εξειδικευμένος στην αποκατάσταση δυσλειτουργιών του πυελικού εδάφους φυσικοθεραπευτής πραγματοποιεί ενδελεχής φυσική εξέταση του ασθενή και στην συνέχεια σχεδιάζει και οργανώνει ένα εξατομικευμένο για τον κάθε ασθενή πλάνο αποκατάστασης.
Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:
- Επανεκπαίδευση ουροδόχου κύστης. Στην εκπαίδευση της ουροδόχου κύστης, ο ασθενής λαμβάνει οδηγίες για τη λειτουργία της κύστης και την πρόσληψη υγρών, τον χρόνο ούρησης καθώς και τον περιορισμό ορισμένων διεγερτικών ουσιών όπως για παράδειγμα η καφεΐνη.
- Ασκήσεις επανεκπαίδευσης των μυών του πυελικού εδάφους (ασκήσεις Kegel). Οι ασκήσεις πυελικού εδάφους Kegel σύμφωνα με πολλές μελέτες θεωρούνται ως θεραπεία πρώτης γραμμής για ασθενείς με ακράτεια ούρων καθώς υπάρχουν ελάχιστες αναφερόμενες παρενέργειες. Οι ασκήσεις Kegel είναι από τις πιο δημοφιλείς θεραπείες, επειδή οι άνθρωποι μπορούν να τις εφαρμόσουν ακόμα και στην καθημερινότητα τους. Επιπλέον πρόκειται για ασκήσεις οι οποίες είναι συνήθως εξατομικευμένες. Ο αριθμός των συστολών, η διάρκεια των συστολών και της χαλάρωσης ποικίλλουν από ασθενή σε ασθενή. Σημαντικό συστατικό μιας επιτυχημένης εκτέλεσης των ασκήσεων πυελικού εδάφους (Kegel Exercises) αποτελεί ο εντοπισμός και η ενεργοποίηση των σωστών μυών προκειμένου να αποφευχθούν οι ταυτόχρονες συσπάσεις των περιβαλλόντων μυών της περιοχής (κοιλιακοί, γλουτιαίοι, ραχιαίοι, μηριαίοι). Οι ασκήσεις Kegel βασίζονται στις αργές και στις γρήγορες συσπάσεις των μυών του πυελικού εδάφους. Οι εναλλαγές γρήγορων και αργών συσπάσεων αποτελούν σημαντικό στοιχείο της αποτελεσματικότητας των ασκήσεων των μυών του πυελικού εδάφους. Κατά τη διάρκεια των γρήγορων συσπάσεων, οι ασθενείς σφίγγουν και χαλαρώνουν τους μυς του πυελικού εδάφους γρήγορα. Κατά τη διάρκεια των αργών συσπάσεων, οι ασθενείς κρατούν τους υπό σύσπαση μυς για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και στη συνέχεια χαλαρώνουν. Οι γρήγορες συσπάσεις εκπαιδεύουν τους μυς του πυελικού εδάφους να προσαρμόζονται στην αυξημένη ενδοκοιλιακή πίεση κατά τη διάρκεια του βήχα και του γέλιου. Οι αργές συσπάσεις βοηθούν στην ενδυνάμωση των μυών. Οι ασκήσεις Kegel μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό με βιοανάδραση και ηλεκτροθεραπεία για τη βελτίωση του θεραπευτικού αποτελέσματος.
- Ηλεκτρική διέγερση. Η χρήση της ηλεκτρικής διέγερσης (Electrical Stimulation, ES) για την θεραπεία της ακράτειας των ούρων έχει χρησιμοποιηθεί ήδη από την δεκαετία του 1980 με μεγάλη επιτυχία. Ουσιαστικά, με την εφαρμογή ηλεκτρικού ρεύματος επιτυγχάνεται η παθητική διέγερση των μυών του πυελικού εδάφους, των σφιγκτήρων και των παρακείμενων νευρικών δομών. Ο σκοπός της μεθόδου είναι η επανεκπαίδευση των αδύναμων με πτωχή λειτουργικότητα μυών του πυελικού εδάφους διαμέσου της αύξησης της ευαισθητοποίησης και της μεμονωμένης σύσπασης των υπο διέγερση δομών. Η ηλεκτρική διέγερση χρησιμοποιείται πολύ συχνά σε συνδυασμό με τις ασκήσεις του πυελικού εδάφους και την βιοανάδραση στην ταυτοποίηση και απομόνωση των συγκεκριμένων μυών, έτσι ώστε να αυξηθεί η ισχύς της συστολής τους.
- Εξωσωματική μαγνητική διέγερση. Η μέθοδος της εξωσωματικής μαγνητικής διέγερσης του πυελικού εδάφους, αποτελεί μία σχετικά νέα φυσικοθεραπευτική τεχνική για την αντιμετώπιση της ακράτειας των κοπράνων. Η μέθοδος της εξωσωματικής μαγνητικής διέγερσης αποτελεί ουσιαστικά μία καινοτόμα εφαρμογή μίας κλασικής αρχής της φυσικής σύμφωνα με την οποία προκαλείται μία ροή ηλεκτρονίων εντός του υπό θεραπεία πεδίου από ένα μεταβαλλόμενο μαγνητικό πεδίο. Το μαγνητικό πεδίο που δημιουργείται έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση μικρής ροής ρεύματος στους ιστούς προκαλώντας τη σύσπαση των μυϊκών ινών της περιοχής και άρα τη σταδιακή ενδυνάμωσή τους. Ουσιαστικά, το αποτέλεσμα της της εξωσωματικής μαγνητικής διέγερσης είναι η αύξηση της δύναμης και της αντοχής των μυών του πυελικού εδάφους.Το πλεονέκτημα της μεθόδου είναι το ότι είναι ανώδυνη, χωρίς να περνάει ηλεκτρικό ρεύμα από το σώμα του ασθενή όπως συμβαίνει στην ηλεκτρική διέγερση κατά την οποία απαιτείται σχετικά μεγάλης έντασης ηλεκτρικό ρεύμα λόγω της αντίστασης των ιστών της περιοχής και των περιβαλλόντων οστών. Σε κάθε συνεδρία θεραπείας αποκατάστασης του πυελικού εδάφους γίνεται ευαισθητοποίηση του ασθενούς στο πυελικό έδαφος, δείχνοντάς του εικόνες από τις διάφορες δομές που εμπλέκονται στην εγκράτεια για να βοηθήσουν τον ασθενή να δημιουργήσει μια σωστή εικόνα σχετικά με τους μυς που πρέπει να χρησιμοποιήσει. Η συσκευή που χρησιμοποιείται συνήθως είναι ένας μαγνητικός διεγέρτης τύπου πολυθρόνας όπου το μαγνητικό πηνίο βρίσκεται τοποθετημένο στο κάτω μέρος της καρέκλας. Η διέγερση παρέχεται από ηλεκτρομαγνητική γεννήτρια στο κάθισμα, η οποία ελέγχεται από εξωτερική μονάδα. Το μαγνητικό πεδίο μπορεί να τροποποιείται κάθε φορά από τον εξειδικευμένο φυσικοθεραπευτή ανάλογα με την περίπτωση και το πρόβλημα του κάθε ασθενή. Πρόκειται ουσιαστικά, για μια μορφή θεραπείας εξατομικευμένη για τον κάθε ασθενή. Το πρωτόκολλο θεραπείας είναι έτσι διαμορφωμένο ώστε να αποφευχθεί η μυϊκή κόπωση των μυών του πυελικού εδάφους (Pelvic Floor Muscles). Το παλμικό μαγνητικό πεδίο που δημιουργείται από τη συσκευή προκαλεί συστολή των μυών του πυελικού εδάφους χωρίς την ανάγκη ηλεκτροδίου. Η θεραπεία με την μέθοδο της εξωσωματικής μαγνητικής διέγερσης, ενώ παράγει διαλείπουσες μυϊκές συσπάσεις, αυξάνει τη δύναμη και την αντοχή των μυών του πυελικού εδάφους. Επιπλέον, ο ασθενής μαθαίνει πώς να εκτελεί σωστά ασκήσεις που ενισχύουν τους μυς του πυελικού εδάφους.
Για να ρωτήσετε για το πρόβλημά σας ή για να κλείσετε ραντεβού με τον
Εξειδικευμένο Φυσικοθεραπευτή Αντώνιο Ν. Αδρασκέλα καλλέστε μας
- Υπέρηχος πραγματικού χρόνου. Η χρήση υπερήχου πραγματικού χρόνου αποτελεί μια μη επεμβατική θεραπευτική επιλογή για την αντιμετώπιση της ακράτειας ούρων ύστερα από ριζική προστατεκτομή καθώς ο ασθενής μπορεί σε πραγματικό χρόνο να παρακολουθεί την κινητικότητα των μυών του πυελικού του εδάφους. Η θεραπεία συνήθως χορηγείται σε μια σειρά συνεδρίων και οι ασθενείς μπορεί να αρχίσουν να βλέπουν βελτιώσεις στα συμπτώματά τους μετά από λίγες μόνο θεραπείες. Στόχος του υπερήχου πραγματικού χρόνου είναι η βελτίωση της δύναμης και του συντονισμού των μυών του πυελικού εδάφους. Η θεραπεία με υπερήχους είναι γενικά καλά ανεκτή και έχει λίγες παρενέργειες, καθιστώντας την μια ασφαλή και ελκυστική επιλογή για όλους τους ασθενείς.
Συμπερασματικά, η φυσικοθεραπεία πυελικού εδάφους αποτελεί θεραπεία πρώτης γραμμής για την αποκατάσταση της ακράτειας ούρων. Ακόμα, μπορεί να πραγματοποιηθεί ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενή είτε κατ΄οίκον είτε στην Κλινική Laser Surgery όπου λειτουργεί εξειδικευμένο τμήμα φυσικοθεραπείας πυελικού εδάφους. Στο πρότυπο τμήμα φυσικοθεραπείας εφαρμόζονται όλες οι σύγχρονες φυσικοθεραπευτικές τεχνικές όπως, η ηλεκτροθεραπεία, η βιοανάδραση (biofeedback), η εξωσωματική μαγνητική διέγερση, ο υπέρηχος πραγματικού χρόνου, τα κρουστικά κύματα και οι ασκήσεις Kegel. Η Κλινική Laser Surgery βρίσκεται στην Αθήνα και είναι εύκολα προσβάσιμη με όλα τα μέσα.