Χρόνια μη βακτηριακή προστατίτιδα: φυσικοθεραπεία του πυελικού εδάφους

Η χρόνια μη βακτηριακή προστατίτιδα, γνωστή και ως σύνδρομο χρόνιου πυελικού πόνου (Chronic Pelvic Pain Syndrome-CPPS), είναι μια κοινή ουρολογική πάθηση που χαρακτηρίζεται από επίμονο πυελικό άλγος, ποκίλα συμπτώματα του ουροποιητικού συστήματος  καθώς και σεξουαλική δυσλειτουργία απουσία βακτηριακής λοίμωξης. Οι συμβατικές θεραπείες όπως τα αντιβιοτικά και τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα συχνά αποδίδουν περιορισμένα αποτελέσματα. Η φυσικοθεραπεία του πυελικού εδάφους (Pelvic Floor Physical Therapy-PFPT) έχει αναδειχθεί ως μια αποτελεσματική εναλλακτική θεραπεία, αντιμετωπίζοντας τις υποκείμενες μυϊκές δυσλειτουργίες που συμβάλλουν στα συμπτώματα του χρόνιου πυελικού πόνου.

Ποιος ο  ρόλος της δυσλειτουργίας του πυελικού εδάφους στο χρόνιο πυελικό άλγος?

Οι έρευνες έχουν δείξει ότι πολλοί άνδρες με χρόνιο πυελικό άλγος  έχουν δυσλειτουργία στους μυς του πυελικού εδάφους, συμπεριλαμβανομένης της υπερτονικότητας (μυϊκό σφίξιμο), των σπασμών και του κακού συντονισμού. Αυτές οι δυσλειτουργίες μπορεί να οδηγήσουν σε πόνο, συχνοουρία, δυσκολία στην ούρηση καθώς και δυσφορία κατά τη διάρκεια ή μετά την εκσπερμάτιση. Η φυσικοθεραπεία του πυελικού εδάφους στοχεύει στην αποκατάσταση της φυσιολογικής λειτουργίας των πυελικών μυών, μειώνοντας έτσι τα συμπτώματα.

Ποιες τεχνικές φυσικοθεραπείας του πυελικού εδάφους χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της μη βακτηριακής χρόνιας προστατίτιδας?

Οι τεχνικές και οι μέθοδοι είναι:

• Βιοανάδραση (biofeedback): Η βιοανάδραση είναι μια τεχνική που παρέχει πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο σχετικά με τη δραστηριότητα των μυών της πυέλου, βοηθώντας τους ασθενείς να μάθουν να ελέγχουν την σύσπαση και τη χαλάρωση των συγκεκριμένων μυών. Τοποθετούνται αισθητήρες στην περιοχή του περινέου ή στο εσωτερικό του πρωκτού  με σκοπό την ανίχνευση της μυϊκής δραστηριότητας δίνοντας οπτική και ακουστική ανατροφοδότηση στον ασθενή. Οι ασθενείς με χρόνιο πυελικό άλγος χρησιμοποιούν αυτή την ανατροφοδότηση για να εξασκήσουν τις τεχνικές χαλάρωσης, βελτιώνοντας σταδιακά την ικανότητά τους να απελευθερώνουν την πυελική τάση. Μάλιστα, σύμφωνα με πολλές μελέτες η βιοανάδραση μπορεί να μειώσει σημαντικά τον πυελικό πόνο και τα συμπτώματα του ουροποιητικού συστήματος, ενισχύοντας την ευαισθητοποίηση των μυών και προάγοντας συγχρόνως την χαλάρωση στους υπερτονικούς μύες.

• Εξωσωματική μαγνητική διέγερση (Extracorporeal Magnetic Stimulation-EMS): Η εξωσωματική μαγνητική διέγερση (EMS) είναι μια μη επεμβατική τεχνική που χρησιμοποιεί παλμικά μαγνητικά πεδία με σκοπό την μείωση της τάσης των μυών του πυελικού εδάφους. Τα οφέλη της εξωσωματικής μαγνητικής διέγερσης στη θεραπεία του χρόνιου πυελικού άλγους περιλαμβάνουν:

1. Μείωση των μυϊκών σπασμών και της πυελικής τάσης.
2. Βελτίωση του νευρομυϊκού συντονισμού.
3. Ενίσχυση της κυκλοφορίας του αίματος στην περιοχή της πυέλου.
4. Μη επεμβατική, ανώδυνη εφαρμογή, χωρίς να χρειάζεται ο ασθενής να αφαιρέσει τα ρούχα του.

Ορισμένες μελέτες μάλιστα υποδεικνύουν ότι η εξωσωματική μαγνητική διέγερση μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα του χρόνιου πυελικού άλγους, μειώνοντας τον πόνο και βελτιώνοντας τον έλεγχο της ουροδόχου κύστης και του εντέρου.

• Χειροπρακτικές τεχνικές (manual therapy) και μυοπεριτονιακή απελευθέρωση: Περιλαμβάνει μεθόδους και  τεχνικές με σκοπό την απελευθέρωση των σφιχτών πυελικών μυών και της περιτονίας. Ο εξειδικευμένος φυσιοθεραπευτής εφαρμόζει ήπια πίεση και διατάσεις για να ανακουφίσει τα σημεία πυροδότησης πόνου (trigger points) , να διασπάσει τις συμφύσεις και να βελτιώσει την αιματική κυκλοφορία. Οι χειροπρακτικές τεχνικές εφαρμόζονται τόσο στο εσωτερικό του πρωκτού είτε  εξωτερικά στην περιοχή του περινέου με στόχο την ανακούφιση των συμπτωμάτων που φέρει ο ασθενής. Η μυοπεριτονιακή απελευθέρωση ακόμα, ανακουφίζει τον πυελικό πόνο, βελτιώνει το εύρος κίνησης και μειώνει τα συμπτώματα του ουροποιητικού συστήματος σε ασθενείς με χρόνιο πυελικό άλγος.

• Εκπαίδευση των μυών του πυελικού εδάφους (Pelvic Floor Muscle Training-PFMT): Ενώ οι ασκήσεις Kegel χρησιμοποιούνται συνήθως για την ενίσχυση των αδύναμων μυών του πυελικού εδάφους, οι ασθενείς με χρόνιο πυελικό άλγος συχνά απαιτούν ασκήσεις που εστιάζονται στη χαλάρωση αντί για ενδυνάμωση (reverse Kegels). Ο εξειδικευμένος φυσικοθεραπευτής εφαρμόζει εξατομικευμένες ασκήσεις ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ασθενούς, εξασφαλίζοντας έτσι τα βέλτιστα αποτελέσματα.

• Απελευθέρωση των σημείων πυροδότησης πόνου (trigger points): Τα σημεία ενεργοποίησης πόνου στους μύες του πυελικού εδάφους μπορεί να προκαλέσουν αναφερόμενο πόνο καθώς και δυσλειτουργία. Η απελευθέρωση του σημείου πυροδότησης πόνου περιλαμβάνει την εφαρμογή παρατεταμένης πίεσης σε αυτά τα σημεία με σκοπό την ανακούφιση από την τάση των μυών.

• Ηλεκτρική διέγερση: Η θεραπεία της ηλεκτρικής διέγερσης χρησιμοποιεί ηλεκτρικά ρεύματα χαμηλής τάσης για την χαλάρωση των μυών του πυελικού εδάφους, αποσκοπώντας στην μείωση του πόνου, στην αύξηση της μυϊκής χαλάρωσης και στην βελτίωση της νευρομυϊκής λειτουργίας.

• Ασκήσεις διατάσεων: Οι διατάσεις των μυών του πυελικού εδάφους βοηθούν στη βελτίωση της ευλυγισίας και της κινητικότητας των μυών, μειώνοντας την τάση και τον πόνο.

• Eκμάθηση της διαφραγματικής αναπνοής: Πρόκειται για μια τεχνική που προσφέρει μείωση της τάσης στην περιοχή της πυέλου ενώ προωθεί συγχρόνως την  χαλάρωση.

• Τροποποιήσεις του τρόπου ζωής και συμπεριφοράς: Πρόκειται για συμπληρωματικές και περιλαμβάνουν:

1. Τεχνικές διαχείρισης του στρες όπως ο διαλογισμός και οι ασκήσεις βαθιάς αναπνοής.
2. Διόρθωση στάσης με σκοπό την  μείωση της καταπόνησης των πυελικών μυών.
3. Τροποποιήσεις της διατροφής με σκοπό την αποφυγή ερεθιστικών ουσιών της ουροδόχου κύστης όπως η καφεΐνη, το αλκοόλ και τα πικάντικα τρόφιμα.
4. Ενθάρρυνση για φυσική δραστηριότητα όπως η γιόγκα ή διατάσεις, αυξάνοντας την χαλάρωση των μυών της πυέλου.

Συμπερασματικά,

Η φυσικοθεραπεία του πυελικού εδάφους προσφέρει μια ολοκληρωμένη, μη επεμβατική προσέγγιση για τη διαχείριση της χρόνιας μη βακτηριακής προστατίτιδας. Ενσωματώνοντας ποικίλες μεθόδους και τεχνικές μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση του πόνου, στην βελτίωση της πυελικής λειτουργίας καθώς και στην βελτίωση της συνολικής ποιότητας  ζωής των ατόμων.

Στο πρότυπο τμήμα φυσικοθεραπείας Pelvic Floor Center εφαρμόζονται όλες οι σύγχρονες φυσικοθεραπευτικές τεχνικές όπως, η διαδερμική διέγερση του κνημιαίου νεύρου, η ηλεκτρική διέγερση, η βιοανάδραση (biofeedback), η εξωσωματική μαγνητική διέγερση, ο υπέρηχος πραγματικού χρόνου, τα κρουστικά κύματα και οι ασκήσεις Kegel. Η Κλινική Pelvic Floor Center βρίσκεται στην Αθήνα και είναι εύκολα προσβάσιμη με όλα τα μέσα.