Φυσικοθεραπεία πυελικού εδάφους στους άνδρες

Η φυσικοθεραπεία του πυελικού εδάφους στους άνδρες αποτελεί ένα εξειδικευμένο πεδίο της φυσικοθεραπείας που εστιάζει στην αντιμετώπιση του ανδρικού πυελικού πόνου καθώς και των δυσλειτουργιών των πυελικών οργάνων του άνδρα. Η φυσικοθεραπεία του πυελικού εδάφους στον ανδρικό πληθυσμό ενδείκνυται στις ακόλουθες περιπτώσεις :

1. Ακράτεια ούρων και/ή κοπράνων.
2. Προστατίτιδα.
3. Καρκίνος του προστάτη.
4. Σύνδρομο χρόνιου πυελικού πόνου.
5. Σύνδρομο Hard Flaccid.
6. Στυτική δυσλειτουργία.
7. Πρόωρη εκσπερμάτωση.
8. Πόνος μετά την συνουσία.
9. Πόνος στο Περίνεο.

Ποια είναι η ανατομία του ανδρικού πυελικού εδάφους;

Το πυελικό έδαφος σχηματίζεται από το στρώμα μυϊκού και συνδετικού ιστού που σχηματίζεται και εκτείνεται σαν αιώρα από τον κόκκυγα στο πίσω μέρος, μέχρι το ηβικό οστό μπροστά. Ακόμα, το πυελικό έδαφος συνεισφέρει  στην σωστή κίνηση, στην διατήρηση της όρθιας θέσης, στην αποτελεσματική και ισορροπημένη ευκινησία καθώς και στην διατήρηση της στύσης. Επιπλέον, συμβάλει στην ομαλή διαδικασία της ούρησης και στην εύρυθμη λειτουργία του εντέρου. Στους άνδρες το πυελικό έδαφος αποτελεί ένα μυϊκό σύνολο, παρόμοιο με άλλες περιοχές του σώματος όπου οι μύες μπορούν να διαφοροποιούνται, να γίνονται δυσλειτουργικοί, να εξασθενούν, να γίνονται ευαίσθητοι και επομένως να μην εκτελούν άρτια  την λειτουργία για την οποία προορίζονται. Πιο συγκεκριμένα, το πυελικό έδαφος μπορεί να εξασθενήσει, να χάσει την ικανότητα συντονισμού του και ακόμη και να αναπτύξει σύνδρομα πόνου, καθιστώντας δυσμενείς πολλές καθημερινές δραστηριότητες.

Ποιος μπορεί να εμφανίσει πυελικό πόνο και προβλήματα στο πυελικό έδαφος;

Οποιοσδήποτε άνδρας μπορεί να εμφανίσει πόνο στην περιοχή της πυέλου και δυσλειτουργίες στο πυελικό έδαφος. Διαταραχές που επηρεάζουν τα οστά της πυέλου ή τους μύες του πυελικού εδάφους μπορούν να συμβούν σε οποιαδήποτε ηλικία. Ωστόσο, καθώς αυξάνεται η ηλικία,η πιθανότητα εμφάνισης πυελικών δυσλειτουργιών μεγαλώνει. Μάλιστα, σύμφωνα με έρευνες, η στυτική δυσλειτουργία παρουσιάζεται στο 50% περίπου των ανδρών με αναφερόμενα προβλήματα στη 2η δεκαετία της ζωής τους με συχνότητα εμφάνισης περίπου 13%. Ακόμα, στην ηλικία άνω των 40 ετών, υπάρχει μια αναφερόμενη συχνότητα εμφάνισης του 1/3 των ανδρών που πάσχουν από κάποια μορφή δυσλειτουργίας του ουροποιητικού συστήματος. Ο πόνος και η δυσλειτουργία της πυέλου δεν σχετίζεται μόνο με ηλικιωμένους, αλλά είναι κάτι που μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και στους πιο νέους ανθρώπους. Πολλοί νέοι και μάλιστα αθλητές ενδέχεται να εμφανίσουν συμπτώματα που σχετίζονται με το πυελικό έδαφος ως επακόλουθο της ενασχόλησης τους. Διαταραχές του ισχίου και της βουβωνικής χώρας παρουσιάζεται πολύ συχνά στους αθλητές και η κακή διαχείρισή τους μπορεί να οδηγήσει σε δυσλειτουργία στην περιοχή της πυέλου ή ακόμα και στην ανάπτυξη χρόνιου πυελικού πόνου.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου εμφάνισης δυσλειτουργίας στο πυελικό έδαφος στους άνδρες;

Πιθανοί παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση δυσλειτουργιών στην περιοχή του πυελικού εδάφους είναι :

1. Χειρουργική επέμβαση αντιμετώπισης προβλημάτων της ουροδόχου κύστης ή του εντέρου.
2. Χρόνιος πυελικός πόνος.
3. Αυξημένο μέγεθος προστάτη.
4. Δυσκοιλιότητα.
5. Επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις της πυέλου.
6. Αυξημένο σωματικό βάρος.
7. Βήχας που διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα (όπως βήχας καπνιστή, βρογχίτιδα ή άσθμα).
8. Ανύψωση βάρους.
9. Κακή φυσική κατάσταση.
10. Στρες και άγχος.
11. Ποικίλες κακοήθειες της περιοχής (καρκίνος του πρωκτού, ορθού, προστάτη, ουροδόχου κύστης κλπ).

Πως πραγματοποιείται η αξιολόγηση στην φυσικοθεραπεία του πυελικού εδάφους;

Το πρόγραμμα αξιολόγησης της πυέλου περιλαμβάνει μια ολοκληρωμένη εξέταση όπου κυρίαρχη θέση φέρει ο διάλογος με τον ασθενή με σκοπό την διερεύνηση του προβλήματός του με όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες. Αρχικά, χρησιμοποιείται μια πληθώρα  ερωτήσεων  με στόχο την ανίχνευση των πιθανών αιτιών του οδήγησαν στο πρόβλημα. Έπειτα ακολουθεί η λήψη ενός αναλυτικού και στοχευμένου  ιατρικού ιστορικού με στόχο την ανακάλυψη πολύ περισσότερων πληροφοριών για την υποκείμενη πάθηση από την κλινική εξέταση. Ακόμα, χρησιμοποιούνται διάφορα επιστημονικά ερωτηματολόγια με σκοπό τον εντοπισμό της αίτιας της δυσλειτουργίας καθώς και τον προσδιορισμό της προόδου του ασθενή στην θεραπευτική προσέγγιση. Στην συνέχεια λαμβάνει χώρα η φυσική  εξέταση, η οποία περιλαμβάνει αξιολόγηση της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, της λεκάνης, τους γοφούς και τους πυελικούς μύες. Το μεγαλύτερο μέρος της  φυσικής εξέτασης είναι εξωτερικό, αλλά μπορεί να περιλαμβάνει άμεση ψηλάφηση του περινέου ή εντολή στον ασθενή να ψηλαφήσει το δικό του περίνεο. Μπορεί επίσης να πραγματοποιηθεί ψηλάφηση στο εσωτερικό της λεκάνης, εσωτερική εξέταση, όπου επιτρέπει στον εξειδικευμένο φυσιοθεραπευτή να προσδιορίσει την παρουσία εναυσματικών σημείων πυροδότησης πόνου (trigger points) μέσα στη λεκάνη που ενδέχεται να αναστέλλουν τη μυϊκή λειτουργία ή να προκαλούν πόνο. Η εσωτερική εξέταση πραγματοποιείται πάντα μετά από προφορική και γραπτή συναίνεση του ασθενή. Η βιοανάδραση (biofeedback) και ο υπερηχος πραγματικού χρόνου μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την αξιολόγηση της λειτουργίας του πυελικού εδάφους. Έτσι, αφού ολοκληρωθούν και οι δύο φάσεις της αξιολόγησης, διαμορφώνεται ένα εξατομικευμένο θεραπευτικό πλάνο για τον ασθενή και ξεκινά η αποκατάσταση.

Πως πραγματοποιείται η θεραπεία στην φυσικοθεραπεία του πυελικού εδάφους;

Mε την συμβολή του εξειδικευμένου φυσικοθεραπευτή οι μύες μπορούν να αποκατασταθούν και να γίνουν λειτουργικοί ξανά μέσω των ασκήσεων επανεκπαίδευσης των μυών του πυελικού εδάφους καθώς και να εντοπιστεί η δυσλειτουργία που υπάρχει με σκοπό την αποκατάστασή της.

Πιο συγκεκριμένα, η θεραπεία  περιλαμβάνει:

1. Τεχνικές δια χειρός στην πυελική χώρα με σκοπό την ορθή κινητικότητα των αρθρώσεων.
2. Εξειδικευμένες τεχνικές θεραπείας των εναυσματικών σημείων ενεργοποίησης πόνου καθώς η ορθή λειτουργία των μυών μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της υπερδραστηριότητας τόσο στους μύες της οσφύος, όσο και στους μύες του ισχίου και του πυελικού εδάφους. Οι τεχνικές αυτές ανακουφίζουν άμεσα τον πόνο σε όλη τη λεκάνη και τα γεννητικά όργανα.
3. Παροχή οδηγιών και συμβουλών αναφορικά με την κινηματική του άνδρα.
4. Εφαρμογή προσαρμοσμένων ασκήσεων σωματικής δραστηριότητας καθώς συνιστώνται και ασκήσεις με σκοπό τη βελτίωση της γενικής υγείας και κινητικότητας του ατόμου.
5.  Εφαρμογή ηλεκτρικής διέγερσης και εξωσωματικής μαγνητικής διέγερσης προσαρμοσμένες στις ανάγκες του κάθε ασθενή.
6. Εκμάθηση ειδικών ασκήσεων στην περιοχή του ισχίου, της σπονδυλικής στήλης και της λεκάνης με σκοπό τη βελτίωση του εύρους κίνησης του πυελικού εδάφους.
7.  Εφαρμογή εξειδικευμένων τεχνικών αναπνοής και χαλάρωσης καθώς και επανεκπαίδευση του πυελικού εδάφους, του ισχίου και των κοιλιακών μυών.
8. Εκπαίδευση του ασθενή με την χρήση πολλών ειδικών τεχνικών για τη διαχείριση του πόνου.
9. Παροχή συμβουλών με σκοπό την βελτίωση της σεξουαλικής λειτουργίας.

Η Φυσικοθεραπεία Πυελικού εδάφους μπορεί να πραγματοποιηθεί ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενή είτε κατ΄οίκον είτε στην Κλινική Pelvic Floor Center. Στο πρότυπο τμήμα φυσικοθεραπείας εφαρμόζονται όλες οι σύγχρονες φυσικοθεραπευτικές τεχνικές όπως, η ηλεκτροθεραπεία, η βιοανάδραση (biofeedback), η εξωσωματική μαγνητική διέγερση, ο υπέρηχος πραγματικού χρόνου, τα κρουστικά κύματα και οι ασκήσεις Kegel. Η Κλινική Pelvic Floor Center βρίσκεται στην Αθήνα και είναι εύκολα προσβάσιμη με όλα τα μέσα.