Η ριζική προστατεκτομή, αποτελεί την κύρια χειρουργική επιλογή για τη θεραπεία του εντοπισμένου καρκίνου του προστάτη. Ωστόσο, πολλές φορές συνοδεύεται από επιπλοκές, κυρίως σε ό,τι αφορά την λειτουργία της ουροδόχου κύστης και τη σεξουαλική λειτουργία. Η ακράτεια των ούρων αποτελεί μία από τις συχνότερες ανεπιθύμητες παρενέργειες, επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών. Θεραπεία πρώτης γραμμής για την αντιμετώπιση της ακράτειας των ούρων, αποτελεί η φυσικοθεραπεία του πυελικού εδάφους, με βασικούς πυλώνες τις ασκήσεις επανεκπαίδευσης των μυών του πυελικού εδάφους (ασκήσεις Κέγκελ), την τεχνική της βιοανάδρασης, την ηλεκτρική διέγερση καθώς και την εξωσωματική μαγνητική διέγερση.
Παρά τη σημαντική πρόοδο στις τεχνικές εκτέλεσης της επέμβασης, ιδίως με τη χρήση ρομποτικών υποβοηθούμενων μεθόδων, η εμφάνιση της ακράτειας των ούρων εξακολουθεί να αποτελεί ένα μείζων μετεγχειρητικό πρόβλημα. Οι φυσικοθεραπευτικές παρεμβάσεις εστιάζουν ,κυρίως, στην ενίσχυση και στην επανεκπαίδευση του μυϊκού συστήματος του πυελικού εδάφους, με στόχο την επαναφορά της λειτουργικότητας.
Παθοφυσιολογία της ακράτειας των ούρων μετά από ριζική προστατεκτομή
Η αφαίρεση του προστάτη διαταράσσει τη νευρομυϊκή ακεραιότητα της περιοχής, επηρεάζοντας τη λειτουργία του έξω σφιγκτήρα της ουρήθρας και των υποστηρικτικών μυών του πυελικού εδάφους. Παράλληλα, είναι δυνατόν να προκληθούν κακώσεις στα νεύρα του πυελικού πλέγματος, τα οποία συμβάλλουν στην ενεργοποίηση του μηχανισμού συγκράτησης των ούρων. Η συνέπεια των παραπάνω, είναι η εμφάνιση της ακράτεια «από προσπάθεια» (δηλαδή ακράτεια των ούρων σε δραστηριότητες που αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση, όπως ο βήχας, το φτέρνισμα, η άρση βάρους κλπ).
Το παρακάτω άρθρο, παρουσιάζει τις βασικές μεθόδους φυσικοθεραπείας του πυελικού εδάφους, που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της ακράτειας των ούρων μετά από ριζική προστατεκτομή.
Αρχικά, πραγματοποιείται μια λεπτομερειακή λήψη ιατρικού ιστορικού του ασθενή και ακολουθεί μια ενδελεχής φυσική εξέταση. Έπειτα, πραγματοποιείται ο σχεδιασμός ενός εξατομικευμένου πλάνου αποκατάστασης, προσαρμοσμένο στις ανάγκες του κάθε ασθενή. Το πλάνο αποκατάστασης μπορεί να περιλαμβάνει τις ασκήσεις επανεκπαίδευσης των μυών του πυελικού εδάφους (ασκήσεις Kegel), την βιοανάδραση, την ηλεκτρική διέγερση και την εξωσωματική μαγνητική διέγερση.
Για να ρωτήσετε για το πρόβλημά σας ή για να κλείσετε ραντεβού με τον
Εξειδικευμένο Φυσικοθεραπευτή Αντώνιο Ν. Αδρασκέλα καλλέστε μας
Ειδικότερα περιλαμβάνει:
- Ασκήσεις Κέγκελ: Οι ασκήσεις Κέγκελ, ή αλλιώς ασκήσεις ενδυνάμωσης του πυελικού εδάφους, αποτελούν τη βασική μη επεμβατική μέθοδο για την αποκατάσταση της μυϊκής λειτουργίας μετά την προστατεκτομή. Η εκμάθηση της σωστής τεχνικής ξεκινά ιδανικά πριν την επέμβαση, ώστε ο ασθενής να έχει τη δυνατότητα να εντοπίζει και να ενεργοποιεί συνειδητά τους μύες του πυελικού εδάφους. Οι ασκήσεις περιλαμβάνουν εναλλασσόμενες φάσεις συστολής και χαλάρωσης, διαρκείας αρκετών δευτερολέπτων, οι οποίες επαναλαμβάνονται πολλές φορές ημερησίως. Οι ασκήσεις κέγκελ πραγματοποιούνται σε συνδυασμό με τεχνική της βιοανάδρασης, με σκοπό τα βέλτιστα δυνατά οφέλη προς το ασθενή.
- Βιοανάδραση: Η τεχνική της βιοανάδρασης αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο, που στοχεύει στην ενίσχυση της εκμάθησης της ενεργοποίησης των κατάλληλων μυϊκών ομάδων, μέσω οπτικής ή ακουστικής ανατροφοδότησης. Πιο συγκεκριμένα, ο ασθενής εκπαιδεύεται να συσπά τους σωστούς μυς παρακολουθώντας την ηλεκτρομυογραφική δραστηριότητα στην οθόνη. Η καταγραφή πραγματοποιείται μέσω επιφανειακών ή ενδοπρωκτικών ηλεκτροδίων. Η τεχνική της βιοανάδρασης βελτιώνει τη νευρομυϊκή συναρμογή, ιδίως σε ασθενείς που δυσκολεύονται να εντοπίσουν τους μύες του πυελικού εδάφους ή χρησιμοποιούν ακούσια άλλες μυϊκές ομάδες, όπως τους κοιλιακούς ή τους γλουτιαίους μύες. Θεωρείται εξαιρετικά αποτελεσματική, όταν πραγματοποιείται συνδυαστικά με τις ασκήσεις Κέγκελ.
- Ηλεκτρική διέγερση: Η ηλεκτρική διέγερση χρησιμοποιείται με σκοπό να προκαλέσει τεχνητά συστολές στους μυς του πυελικού εδάφους, κυρίως σε περιπτώσεις σοβαρής μυϊκής αδυναμίας ή όταν ο ασθενής δεν μπορεί να εκτελέσει εκούσια την σύσπαση. Η μέθοδος βασίζεται στην εφαρμογή χαμηλής έντασης ηλεκτρικού ρεύματος μέσω ειδικών ηλεκτροδίων, τα οποία μπορούν να τοποθετηθούν ενδοπρωκτικά ή επιφανειακά. Η ηλεκτρική διέγερση προκαλεί παθητικές συστολές που ενισχύουν την ενδυνάμωση των μυών, βελτιώνουν τη νευρική προσαρμογή και επαναπρογραμματίζουν τον κινητικό έλεγχο. Η εφαρμογή πραγματοποιείται συνήθως 2 με 3 φορές εβδομαδιαίως.
- Εξωσωματική μαγνητική διέγερση: Η εξωσωματική μαγνητική διέγερση αποτελεί την νεότερη, μη επεμβατική, τεχνική παθητικής ενεργοποίησης του πυελικού εδάφους. Ο ασθενής τοποθετείται σε μια ειδική συσκευή, παρόμοια με καρέκλα, χωρίς να χρειάζεται να αφαιρέσει τα ρούχα του, στην οποία ενσωματώνεται μαγνητικός πομπός που παράγει μαγνητικούς παλμούς υψηλής έντασης. Οι παλμοί διεισδύουν στους ιστούς ,χωρίς επαφή ή πόνο, προκαλώντας διέγερση των κινητικών νευρώνων του ιερού πλέγματος. Η συνεδρία διαρκεί περίπου 20 λεπτά και πραγματοποιείται 1 έως 2 φορές εβδομαδιαίως για διάστημα 4 έως 6 εβδομάδων.
Συμπερασματικά
Η αποκατάσταση της ακράτειας των ούρων μετά από την επέμβαση της ριζικής προστατεκτομής ,αποτελεί ένα παραγοντικό πρόβλημα που απαιτεί εξειδικευμένη και συστηματική φυσικοθεραπευτική παρέμβαση. Οι ασκήσεις Κέγκελ, η βιοανάδραση, η ηλεκτρική και η εξωσωματική μαγνητική διέγερση αποτελούν τεκμηριωμένες και αποτελεσματικές μεθόδους ενίσχυσης της μυϊκής λειτουργίας του πυελικού εδάφους. Η κατάλληλη επιλογή και ο συνδυασμός των τεχνικών αυτών, βάσει των ατομικών χαρακτηριστικών και αναγκών του ασθενούς, συμβάλλει καθοριστικά στη ταχύτερη αποκατάσταση της ακράτειας των ούρων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Η Φυσικοθεραπεία Πυελικού εδάφους μπορεί να πραγματοποιηθεί ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενή είτε κατ΄οίκον έιτε στην Κλινική Laser Surgery όπου λειτουργεί εξειδικευμένο τμήμα φυσικοθεραπείας πυελικού εδάφους. Στο πρότυπο τμήμα φυσικοθεραπείας εφαρμόζονται όλες οι σύγχρονες φυσικοθεραπευτικές τεχνικές όπως, η ηλεκτροθεραπεία, η βιοανάδραση (biofeedback), η εξωσωματική μαγνητική διέγερση, ο υπέρηχος πραγματικού χρόνου, τα κρουστικά κύματα και οι ασκήσεις Kegel. Η Κλινική Laser Surgery βρίσκεται στην Αθήνα και είναι εύκολα προσβάσιμη με όλα τα
