Σεξουαλική δυσλειτουργία και φυσικοθεραπεία πυελικού εδάφους

Η σεξουαλική δυσλειτουργία είναι ένα διαδεδομένο ζήτημα που επηρεάζει άτομα όλων των φύλων και ηλικιών παγκοσμίως. Πολλές φορές οδηγεί σε συναισθηματική δυσφορία, διαταραχές στις ανθρώπινες σχέσεις και κατά συνέπεια  μειωμένη ποιότητα ζωής. Ενώ υπάρχουν ποικίλες αιτίες σεξουαλικής δυσλειτουργίας, μια πτυχή που συχνά παραβλέπεται είναι το πυελικό έδαφος. Η φυσικοθεραπεία του πυελικού εδάφους ( Pelvic Floor Physical Therapy-PFPT) έχει αναδειχθεί σύμφωνα με πολλές μελέτες ως μια αποτελεσματική και ολιστική προσέγγιση για την αντιμετώπιση της σεξουαλικής δυσλειτουργίας. Σε αυτό το άρθρο, θα διερευνηθεί εκτενώς η σημασία του πυελικού εδάφους στη σεξουαλική υγεία, θα αναπτυχθούν αναλυτικά οι πιο κοινοί  τύποι σεξουαλικής δυσλειτουργίας καθώς και  πώς η φυσικοθεραπεία πυελικού εδάφους αποτελεί βασικό συστατικό ενός επιτυχημένου πλάνου θεραπείας.

Πυελικό έδαφος και σεξουαλική υγεία

Το πυελικό έδαφος αποτελείται από μια ομάδα μυών, συνδέσμων και συνδετικών ιστών στη βάση της λεκάνης και διαδραματίζει θεμελιώδη ρόλο στη σεξουαλική λειτουργία. Ακόμα, παρέχει υποστήριξη στα πυελικά όργανα, συμπεριλαμβανομένης της ουροδόχου κύστης, της μήτρας και του ορθού. Οι μύες του πυελικού εδάφους είναι υπεύθυνοι για διάφορες λειτουργίες, όπως ο έλεγχος της εγκράτειας των ούρων και των κοπράνων, η σταθεροποίηση της λεκάνης και η διατήρηση της σεξουαλικής ευεξίας. Έτσι όταν οι μύες του πυελικού εδάφους είναι υγιείς και λειτουργούν σωστά, υποστηρίζουν τα γεννητικά όργανα, συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο στη καλύτερη διέγερση και στην παρατεταμένη επίτευξη οργασμού. Ωστόσο, ποικίλες δυσλειτουργίες στην περιοχή της πυέλου μπορεί να οδηγήσουν πολλές φορές σε σεξουαλικές διαταραχές.

Κοινές δυσλειτουργίες που επηρεάζουν το πυελικό έδαφος και συνδέοντα άμεσα με σεξουαλικές διαταραχές περιλαμβάνουν τον πυελικό πόνο, την ακράτεια καθώς και την μυϊκή δυσλειτουργία. Αυτές οι διαταραχές μπορούν να διαταράξουν τη σεξουαλική υγεία και να συμβάλουν σε προβλήματα όπως η στυτική δυσλειτουργία, ο πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή καθώς και μειωμένη σεξουαλική επιθυμία.

Τύποι σεξουαλικής δυσλειτουργίας και η σύνδεσή τους με το πυελικό έδαφος

• Στυτική δυσλειτουργία: Η στυτική δυσλειτουργία είναι μια κοινή ανδρική σεξουαλική δυσλειτουργία όπου το άτομο δεν είναι σε θέση να επιτύχει ή να διατηρήσει μια στύση επαρκή για σεξουαλική επαφή. Ενώ η στυτική δυσλειτουργία μπορεί να οφείλεται σε  διάφορες αιτίες, ένας παράγοντας που συμβάλλει είναι η δυσλειτουργία των μυών του πυελικού εδάφους. Αδύναμοι ή  υπερτονικοί μύες του πυελικού εδάφους μπορεί να επηρεάσουν τη ροή του αίματος στο πέος και να παρεμποδίσουν την ικανότητα επίτευξης και διατήρησης στύσης. Η φυσικοθεραπεία του πυελικού εδάφους μπορεί να βοηθήσει άτομα με στυτική δυσλειτουργία, αντιμετωπίζοντας τις μυϊκές ανισορροπίες και τον πιθανό αυξημένο μυϊκό τόνο στην περιοχή της πυέλου. Μέσω στοχευμένων ασκήσεων και τεχνικών χαλάρωσης, η φυσικοθεραπεία πυελικού εδάφους συμβάλει στην ενίσχυση της ροή του αίματος στο πέος και κατά συνέπεια  η στυτική λειτουργία βελτιώνεται.

• Επώδυνη επαφή: Ο πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή, ιατρικά γνωστός ως δυσπαρεύνια, είναι ένα διαδεδομένο ζήτημα που μπορεί να επηρεάσει άτομα οποιουδήποτε φύλου. Αυτός ο πόνος μπορεί να προκληθεί από υπερτονικούς μύες του πυελικού εδάφους, ουλώδη ιστό ή άλλες υποκείμενες παθήσεις. Για τις γυναίκες, η κολπική ξηρότητα, η ενδομητρίωση ή η φλεγμονώδης νόσος της πυέλου μπορεί να συμβάλουν στην επώδυνη σεξουαλική επαφή. Η  φυσικοθεραπεία πυελικού εδάφους μπορεί να βοηθήσει με τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση των υποκείμενων αιτιών του πόνου κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής. Ο εξειδικευμένος φυσικοθεραπευτής έτσι ύστερα από μια λεπτομερειακή λήψη ιατρικού ιστορικού και μια ενδελεχή αξιολόγηση του ατόμου, διδάσκει τεχνικές χαλάρωσης, ασκήσεις με σκοπό  την βελτίωση του μυϊκού τόνου και  προσφέρει καθοδήγηση για το πώς να επιτευχθεί η καλύτερη δυνατή λειτουργία  του πυελικού εδάφους, μειώνοντας τον πόνο και την ενόχληση κατά τη σεξουαλική επαφή.

• Μειωμένη σεξουαλική επιθυμία: Η χαμηλή λίμπιντο ή η μειωμένη σεξουαλική επιθυμία μπορεί να προκληθεί από έναν συνδυασμό σωματικών, ψυχολογικών και συναισθηματικών παραγόντων. Μια πτυχή που συχνά παραβλέπεται είναι ο αντίκτυπος μιας πιθανής  δυσλειτουργίας στην περιοχή του πυελικού εδάφους. Η ενόχληση ή ο πόνος στην περιοχή της πυέλου μπορεί να οδηγήσει σε άγχος ή φόβο για σεξουαλική δραστηριότητα, μειώνοντας έτσι το ενδιαφέρον του ατόμου για σεξουαλική επαφή. Η φυσικοθεραπεία πυελικού εδάφους συμβάλλει στην αντιμετώπιση της σωματικής δυσφορίας που σχετίζεται με τη μειωμένη σεξουαλική επιθυμία, προωθώντας τη χαλάρωση και τη βελτίωση της λειτουργίας των μυών του πυελικού εδάφους. Επιπλέον, ο θεραπευτής παρέχοντας τις σωστές οδηγίες καθοδηγεί  τα άτομα στην αντιμετώπιση ψυχολογικών και συναισθηματικών ζητημάτων που μπορεί να συμβάλλουν στη μειωμένη σεξουαλική τους επιθυμία.

• Πρόωρη εκσπερμάτωση: Η πρόωρη εκσπερμάτιση συμβαίνει όταν σε ένα άτομο επιτευχθεί εκσπερμάτωση νωρίτερα από το επιθυμητό είτε κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής δραστηριότητας, προκαλώντας δυσφορία και δυσαρέσκεια. Πρόκειται για κάτι που μπορεί να έχει τόσο σωματική όσο και ψυχολογική προέλευση ενώ μια πιθανή δυσλειτουργία των μυών του πυελικού εδάφους μπορεί να διαδραματίσει κάποιο ρόλο σε ορισμένες περιπτώσεις. Η φυσικοθεραπεία του πυελικού εδάφους σύμφωνα με πολλές έρευνες συμβάλει στην αποτελεσματική θεραπείας της πρόωρης εκσπερμάτωσης βελτιώνοντας τον έλεγχο του ατόμου στους πυελικούς μύες του. Μέσω ασκήσεων επανεκπαίδευσης των μυών του πυελικού εδάφους (ασκήσεις Kegel)  σε συνδυασμό με την μέθοδο της βιοανάδρασης  καθώς και ποικίλες τεχνικές χαλάρωσης, η φυσικοθεραπεία πυελικού εδάφους μπορεί να βοηθήσει τα άτομα να αποκτήσουν καλύτερο έλεγχο του αντανακλαστικού εκσπερμάτισής τους, οδηγώντας σε πιο ικανοποιητικές σεξουαλικές εμπειρίες.

Ο ρόλος της φυσικοθεραπείας του πυελικού εδάφους στη θεραπεία της σεξουαλικής δυσλειτουργίας

Η φυσικοθεραπεία πυελικού εδάφους είναι μια εξειδικευμένη μορφή φυσικοθεραπείας που εστιάζει στην αξιολόγηση, τη διάγνωση και τη θεραπεία δυσλειτουργιών που σχετίζονται με το πυελικό έδαφος. Διεξάγεται αποκλειστικά από εκπαιδευμένους φυσιοθεραπευτές που έχουν εξειδίκευση σε αυτόν τον τομέα. Οι στόχοι της φυσικοθεραπείας πυελικού εδάφους για την αντιμετώπιση της σεξουαλικής δυσλειτουργίας περιλαμβάνουν:

• Εκτίμηση: Μια συνεδρία φυσικοθεραπείας πυελικού εδάφους ξεκινά με μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση για τον εντοπισμό των βασικών αιτιών της σεξουαλικής δυσλειτουργίας. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει φυσική εξέταση, λήψη ιατρικού ιστορικού και συζήτηση με τον ασθενή των συμπτωμάτων και ανησυχιών.
• Εκπαίδευση: Οι ασθενείς λαμβάνουν εκπαίδευση σχετικά με την ανατομία και τη λειτουργία του πυελικού εδάφους, καθώς και πώς σχετίζεται με τη σεξουαλική ευεξία. Αυτή η γνώση δίνει τη δυνατότητα στα άτομα να κατανοήσουν καλύτερα το σώμα τους και να συμμετέχουν ενεργά στη θεραπεία τους.
• Μυϊκή ενδυνάμωση: Οι ασκήσεις επανεκπαίδευσης των μυών του πυελικού εδάφους αποτελούν βασικό στοιχείο της φυσικοθεραπείας πυελικού εδάφους στην αποκατάσταση. Ο θεραπευτής καθοδηγεί τους ασθενείς στην εκτέλεση στοχευμένων ασκήσεων για την ενίσχυση ή χαλάρωση των μυών του πυελικού εδάφους, ανάλογα με την εκάστοτε περίπτωση.
• Χειροθεραπευτικές τεχνικές : Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο φυσιοθεραπευτής μπορεί να χρησιμοποιήσει  τεχνικές δια χειρός με σκοπό να μειώσει τον μυϊκό τόνο στους μύες του πυελικού εδάφους, με σκοπό την βελτίωση της ροής του αίματος και την άμεση μείωση του πόνου ή της ενόχλησης.
• Βιοανάδραση και ηλεκτρική διέγερση: Η βιοανάδραση και η ηλεκτρική διέγερση είναι εργαλεία που χρησιμοποιούνται στην φυσικοθεραπεία πυελικού εδάφους για να βοηθήσουν τα άτομα να αποκτήσουν επίγνωση και έλεγχο των μυών του πυελικού εδάφους τους. Αυτές οι τεχνικές μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμες σε άτομα με μυϊκή δυσλειτουργία.
• Συμπεριφορικές αλλαγές: Ο θεραπευτής μπορεί να παρέχει  στρατηγικές συμπεριφοράς για την αντιμετώπιση ψυχολογικών και συναισθηματικών παραγόντων που συμβάλλουν στη σεξουαλική δυσλειτουργία, όπως το άγχος ή ποικίλα θέματα σχέσεων.
• Παρακολούθηση προόδου: Καθ’ όλη τη διάρκεια της θεραπευτικής διαδικασίας, οι ασθενείς και οι θεραπευτές συνεργάζονται για να παρακολουθούν την πρόοδο και να προσαρμόζουν το σχέδιο θεραπείας όπως απαιτείται.

Συμπερασματικά, η σεξουαλική δυσλειτουργία μπορεί να έχει βαθύ αντίκτυπο στη συνολική ευημερία ενός ατόμου και στην ποιότητα των σχέσεών του. Ενώ οι αιτίες της σεξουαλικής δυσλειτουργίας είναι πολυδιάστατες, ο ρόλος του πυελικού εδάφους στη σεξουαλική ευεξία δεν μπορεί να υποτιμηθεί. Η φυσικοθεραπεία του πυελικού εδάφους προσφέρει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την αντιμετώπιση της σεξουαλικής δυσλειτουργίας αντιμετωπίζοντας τους φυσικούς, ψυχολογικούς και συναισθηματικούς παράγοντες που εμπλέκονται.

Η Φυσικοθεραπεία Πυελικού εδάφους μπορεί να πραγματοποιηθεί ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενή είτε κατ΄οίκον έιτε στην Κλινική Laser Surgery όπου λειτουργεί εξειδικευμένο τμήμα φυσικοθεραπείας πυελικού εδάφους. Στο πρότυπο τμήμα φυσικοθεραπείας εφαρμόζονται όλες οι σύγχρονες φυσικοθεραπευτικές τεχνικές όπως, η ηλεκτροθεραπεία, η βιοανάδραση (biofeedback), ο υπέρηχος πραγματικού χρόνου και οι ασκήσεις Kegel. Η Κλινική Laser Surgery βρίσκεται στην Αθήνα και είναι εύκολα προσβάσιμη με όλα τα μέσα.