Πόνος στο περίνεο: Φυσικοθεραπεία του Πυελικού Εδάφους

Το περίνεο  αποτελεί μια σύνθετη ανατομική δομή που υποστηρίζεται από μυϊκούς σχηματισμούς του πυελικού εδάφους, νευρικές απολήξεις και συνδετικό ιστό. Ο χρόνιος πόνος στην ανατομική περιοχή του περινέου (chronic perineal pain – CPP) είναι ένας ευρύς όρος που περιγράφει το άλγος ή την δυσφορία που παρουσιάζεται στην περιοχή και έχει διάρκεια άνω των 3-6 μηνών, χωρίς εμφανή αιτιολογία ή παθολογία. Εμφανίζεται τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες και συχνά συγχέεται με άλλες καταστάσεις όπως προστατίτιδα, κυστίτιδα, αιμορροΐδες καθώς και ποικίλες γυναικολογικές διαταραχές.

1. Παθοφυσιολογία και Αιτιολογία.

Ο πόνος στο περίνεο μπορεί να έχει μυοσκελετική, νευρολογική, ουρολογική ή γυναικολογική αιτιολογία. Συχνά οφείλεται σε:

• Μυϊκή υπερτονία των μυών του πυελικού εδάφους.

• Νευροπαθητικές βλάβες, όπως παγίδευση του αιδοιικού νεύρου (pudendal nerve entrapment).

• Τραυματισμό κατά τον τοκετό είτε μετά από κάποια επέμβαση.

• Δυσλειτουργία των ουρογεννητικών οργάνων ή ψυχοσωματικοί παράγοντες.

Η ακριβής διάγνωση είναι ιδιαίτερα απαιτητική λόγω της συχνής επικάλυψης των συμπτωμάτων και της απουσίας παθολογικών ευρημάτων στις απεικονιστικές εξετάσεις.

2. Διάγνωση.

Η διαγνωστική προσέγγιση περιλαμβάνει:

• Λήψη λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου ζωής, της συναισθηματικής κατάστασης  του ατόμου καθώς των προηγούμενων επεμβάσεων.

• Κλινική εξέταση του πυελικού εδάφους, συμπεριλαμβανομένων της αναζήτησης πιθανών συμφύσεων, του προσδιορισμού μυϊκού τόνου καθώς και  της κινητικότητας των μυών.

• Ειδικά tests για την αξιολόγηση της παγίδευσης του αιδοιικού νεύρου.

• Αξιολόγηση μέσω υπερήχου ή μαγνητικής τομογραφίας (MRI) σε κάποιες περιπτώσεις.

3. Ο ρόλος της Φυσικοθεραπείας του Πυελικού Εδάφους.

Η φυσικοθεραπεία του πυελικού εδάφους αποτελεί μια εξειδικευμένη προσέγγιση αποκατάστασης που περιλαμβάνει ειδικές  τεχνικές αξιολόγησης, εκπαίδευσης και θεραπείας των μυών του πυελικού εδάφους, με σκοπό την αποκατάσταση της λειτουργικότητας και τη μείωση του πόνου.

Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται είναι:

• Μυοπεριτονιακή απελευθέρωση (Myofascial Release): Περιλαμβάνει μάλαξη και ειδικές τεχνικές μείωσης των  trigger points των μυών του πυελικού εδάφους, ιδίως του ανελκτήρα του πρωκτού, του κοκκυγικού μυός και των σφιγκτήρων.

• Βιοανάδραση (Biofeedback): Πραγματοποιείται εκπαίδευση του ασθενούς μέσω οπτικών και ηχητικών ερεθισμάτων με σκοπό την αντίληψη και ρύθμιση της μυϊκής δραστηριότητας.

• Ηλεκτρική  διέγερση: Πραγματοποιείται με την χρήση  ηλεκτρικών ώσεων  χαμηλής συχνότητας με σκοπό την νευρομυϊκή επανεκπαίδευση και αναλγησία.

• Εκπαίδευση ειδικών τεχνικών χαλάρωσης και διαφραγματικής αναπνοής.

• Ασκήσεις κινητοποίησης του ιερού οστού και του κόκκυγα: Αποκατάσταση της κινητικότητας της οσφυοϊερής και ιερολαγόνιας άρθρωσης, η οποία συχνά συνδέεται με περινεϊκή δυσλειτουργία.

• Εκπαίδευση  σωστής στάσης σώματος και εργονομία: Πραγματοποιείται με σκοπό την ελαχιστοποίηση επιβαρυντικών παραγόντων στην καθημερινότητα.

4. Κλινικά αποτελέσματα.

Πολλές μελέτες αναφέρουν πως έπειτα από στοχευμένη φυσικοθεραπευτική παρέμβαση  έχει παρατηρηθεί σημαντική βελτίωση της έντασης του πόνου, της ποιότητας ζωής και της λειτουργικότητας.

Μάλιστα, σύμφωνα με τη μελέτη του FitzGerald et al. (2019), ασθενείς με χρόνιο  πόνο στην περιοχή του περινέου  που ακολούθησαν πρόγραμμα φυσικοθεραπείας για 12 εβδομάδες παρουσίασαν μείωση στον πόνο κατά >40% σε σχέση με την ομάδα ελέγχου. Ακόμα, σύμφωνα με την  ανασκόπηση των Tu et al. (2021) η φυσικοθεραπεία του πυελικού εδάφους είναι αποτελεσματικότερη όταν συνδυάζεται με γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία και φαρμακευτική αγωγή.

Συμπερασματικά,

Ο πόνος στο περίνεο αποτελεί μια σύνθετη και χρόνια κατάσταση, με ποικίλες αιτίες και σημαντική επίδραση στην σωματική και ψυχολογική υγεία του ασθενούς. Η φυσικοθεραπεία του πυελικού εδάφους αναδεικνύεται ως μια κεντρική μη φαρμακευτική θεραπευτική προσέγγιση, με τεκμηριωμένη αποτελεσματικότητα, όταν εφαρμόζεται από εξειδικευμένους φυσικοθεραπευτές. Η έγκαιρη παρέμβαση και η εξατομικευμένη προσέγγιση αποτελούν βασικά στοιχεία της επιτυχούς αποκατάστασης.

Η Φυσικοθεραπεία Πυελικού εδάφους μπορεί να πραγματοποιηθεί ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενή είτε κατ΄οίκον έιτε στην Κλινική Laser Surgery όπου λειτουργεί εξειδικευμένο τμήμα φυσικοθεραπείας πυελικού εδάφους. Στο πρότυπο τμήμα φυσικοθεραπείας εφαρμόζονται όλες οι σύγχρονες φυσικοθεραπευτικές τεχνικές όπως, η ηλεκτροθεραπεία, η βιοανάδραση (biofeedback), η εξωσωματική μαγνητική διέγερση, ο υπέρηχος πραγματικού χρόνου, τα κρουστικά κύματα και οι ασκήσεις Kegel. Η Κλινική Laser Surgery βρίσκεται στην Αθήνα και είναι εύκολα προσβάσιμη με όλα τα